„ Dzieci bardziej niż inni potrzebują mieć zupełną pewność, że są kochane przez tych, którzy mówią, że je kochają.” Michel Quoist
„ Dzieci bardziej niż inni potrzebują mieć zupełną pewność,
że są kochane przez tych, którzy mówią, że je kochają.”
Michel Quoist
STANDARDY OCHRONY DZIECI W OŚRODKU ADOPCYJNYM W BIAŁYMSTOKU ORAZ FILII W ŁOMŻY REGIONALNEGO OŚRODKA POLITYKI SPOŁECZNEJ W BIAŁYMSTOKU
Podstawy prawne:
Rozdział I
Informacje ogólne
WPROWADZENIE
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Białymstoku Ośrodka Adopcyjnego w Białymstoku oraz Filii w Łomży jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownik traktuje dziecko z szacunkiem uwzględniając jego potrzeby, zawsze w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych oraz swoich kompetencji. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracownika wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie.
„Standardy ochrony dzieci” w Ośrodku Adopcyjnym w Białymstoku oraz Filii w Łomży są jednym z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed krzywdzeniem i stanowią formę zabezpieczenia ich praw. Niniejsze standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem określają procedurę interwencji, działania profilaktyczne, zasady zapobiegania krzywdzeniu dzieci, a w sytuacji gdy do krzywdzenia doszło określają zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków.
W tworzeniu „Standardów ochrony dzieci przyjęto następujące założenia:
Uwzględniając powyższe złożenia niniejszy dokument określa „Standardy ochrony dzieci” stanowiące zbiór zasad i procedur postepowania w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa. Jego najważniejszym celem jest ochrona małoletnich przed różnymi formami przemocy oraz zapewnienie im bezpiecznego i przyjaznego środowiska.
SŁOWNICZEK POJĘC
Ilekroć w niniejszym dokumencie „Standardy ochrony dzieci” jest mowa o:
Rozdział II
STANDARDY OCHRONY DZIECKA
Standard 1
W Ośrodku Adopcyjnym w Białymstoku oraz Filii w Łomży wdrożono politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem w postaci
„Standardów ochrony dzieci”
Dokument jest dostępny i upowszechniany wśród zainteresowanych.
Wskaźniki realizacji standardu:
Standard 2
Pracownicy Ośrodka Adopcyjnego w Białymstoku oraz Filii w Łomży posiadają wiedzę na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem oraz współtworzą i gwarantują bezpieczne i przyjazne dla nich środowisko w ośrodku adopcyjnym.
– nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona,
– nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
– nie figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym,
– przedkłada zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego, rejestrów karalności państw trzecich w zakresie przestępstw określonych w rozdziałach XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art.207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (lub odpowiadających im czynów zabronionych w przepisach prawa obcego) lub w przypadkach prawem wskazanych oświadczenie o niekaralności.
– rozpoznawania symptomów krzywdzenia małoletnich,
– procedur interwencji w przypadku krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia, a także posiadania informacji o krzywdzeniu,
– dokumentowania podejmowanych działań związanych z ochroną małoletnich,
– znajomości praw dziecka oraz zasad bezpiecznego przetwarzania udostępnianych danych osobowych,
– bezpieczeństwa relacji całego personelu z małoletnimi, uwzględniając wiedzę o zachowaniach pożądanych i niedozwolonych w kontakcie z nimi.
Standard 3
Organizacja postępowania na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich zapewniającego skuteczną ochronę.
Standard 4
Ośrodek Adopcyjny w Białymstoku oraz Filia w Łomży oferuje kandydatom/opiekunom małoletnich informacje oraz edukację w zakresie wychowywania dzieci bez przemocy oraz ich ochrony przed krzywdzeniem i wykorzystywaniem.
Standard 5
Ośrodek Adopcyjny w Białymstoku oraz Filia w Łomży monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami i procedurami ochrony małoletnich.
Standard 6
Ośrodek Adopcyjny w Białymstoku oraz Filia w Łomży zapewnia małoletnim przestrzeganie ich praw.
– informacje na temat praw dziecka,
– informacje na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem,
– informacje na temat zagrożeń bezpieczeństwa dzieci w internecie.
Standard 7
W Ośrodku Adopcyjnym w Białymstoku oraz Filii w Łomży wzmacniane jest poczucie bezpieczeństwa małoletnich w obszarze relacji społecznych oraz ochrony przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami.
Standard 8
Działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są dokumentowane.
Rozdział III
ZASADY OCHRONY MALOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM OBOWIAZUJACE W OSRODKU ADOPCYJNYM W BIAŁYMSTOKU ORAZ FILII W ŁOMŻY
– posiadania odpowiednich kwalifikacji- na podstawie przedłożonych dokumentów potwierdzających wyksztalcenie, kwalifikacje zawodowe, przebieg dotychczasowego zatrudnienia,
– pozbawienia władzy rodzicielskiej oraz czy władza rodzicielska nie jest zawieszona ani ograniczona- w formie oświadczenia,
– skazania prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe- w formie oświadczenia,
– figurowania w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym- wyciąg z rejestru,
– niekaralności z zakresu przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art.189a i art.207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub odpowiadających im czynów zabronionych w przepisach prawa obcego w oparciu o zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego, rejestrów karalności państw trzecich lub w przypadkach prawem wskazanych- oświadczenie o niekaralności.
Zasady ogólne:
– opiekunowie dzieci są odpowiedzialni za ich bezpieczeństwo oraz czynności higieniczne podczas pobytu małoletnich w Ośrodku, natomiast pracownicy zapewniają bezpieczne warunki podczas przeprowadzania badania,
– pracownicy podejmują działania diagnostyczne, konsultacyjne przewidziane jako zadania Ośrodka Adopcyjnego podczas bezpośredniego kontaktu z dzieckiem,
– w przypadku dzieci niezgłoszonych do przysposobienia (adopcje wewnątrzrodzinne) pracownicy Ośrodka Adopcyjnego w Białymstoku oraz Filii w Łomży zbierają od opiekunów prawnych/rodzica oświadczenia o zgodzie na badanie małoletnich, informują ich także o celu i przebiegu spotkania, a także udzielają informacji zwrotnych po jego zakończeniu,
– zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników.
Zasady przeprowadzania badania:
Personel:
– zapewnia odpowiednie warunki zewnętrzne badania, które są dostosowane do możliwości i rozwoju psychofizycznego dziecka,
– dba o komfort oraz poczucie swobody małoletniego podczas procesu diagnostycznego- jeśli małoletni potrzebuje wrócić do opiekuna, to ma taką możliwość,
– diagnosta na wstępie spotkania informuje dziecko o celu i przebiegu badania, dostosowując komunikat do wieku małoletniego,
– w sytuacji zauważenia zagrożenia dobra dziecka, a w szczególności zagrożenia zdrowia lub życia dziecka, tłumaczy, że jako pracownik publiczny ma obowiązek powiadomienia odpowiednich służb o podejrzeniu popełnionego przestępstwa wobec dziecka lub zamiarze jego popełnienia,
– informuje dziecko, że ma ono możliwość odmowy odpowiedzi na zadane pytania jeśli czuje się wobec nich niekomfortowo,
– w komunikacji z małoletnim zachowuje spokój, cierpliwość i szacunek, jak również zrozumienie dla jego trudności i problemów,
– komunikaty i pytania formułuje w sposób prosty, dostosowany do wieku i poziomu rozwoju dziecka,
– daje dziecku prawo do odczuwania i mówienia o swoich emocjach, do wyrażania własnego zdania oraz do bycia wysłuchanym,
– nie zawstydza, nie upokarza, nie lekceważy i nie obraża dziecka,
– unika wypowiedzi nakazujących, komentujących, nadmiernie moralizujących, krytycznych,
– słucha uważnie, udziela odpowiedzi adekwatnych do wieku dziecka i danej sytuacji, stosuje zasady pozytywnej komunikacji,
– mówi wyraźnie, bez szeptu, krzyku, stara się używać spokojnego tonu głosu, utrzymuje kontakt wzrokowy, jest blisko, ale nie narusza przestrzeni osobistej małoletniego.
Zakaz stosowania przemocy wobec małoletniego w jakiejkolwiek formie, w tym nawiązywania relacji o charakterze seksualnym.
– kontakty personelu z małoletnim nie łamią obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad,
– pracownik nie wykorzystuje wobec małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby),
– pracownik nie stosuje żadnej formy przemocy fizycznej wobec małoletnich,
– pracownik nie stosuje żadnej formy przemocy psychicznej wobec małoletnich (izolowanie, pomijanie, stygmatyzowanie, zawstydzanie, wyszydzanie, ponizanie, agresywne wypowiedzi)
– pracownik nie stosuje żadnych wypowiedzi o podtekście seksualnym, nie nawiązuje w wypowiedzi do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej,
– pracownik nie narusza nietykalności osobistej małoletniego (nie dotyka, nie głaszcze, nie poklepuje w sposób poufały, dwuznaczny w celu zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych,
– pracownik nie zmusza ani nie nakłania małoletniego do jakiejkolwiek aktywności o charakterze seksualnym,
– pracownik zawsze jest przygotowany na wyjaśnienie swoich zachowań wobec małoletniego,
– pracownik zachowuje szczególną ostrożność wobec małoletnich, którzy doświadczyli jakiejkolwiek formy przemocy,
– pracownik przy każdej rozmowie indywidualnej, na życzenie małoletniego zapewnia obecność innej osoby dorosłej.
– małoletni mają prawo korzystać na terenie Ośrodka z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych zgodnie z ustalonymi zasadami,
– małoletni przynoszą do Ośrodka telefony komórkowe oraz inny sprzęt elektroniczny na własną odpowiedzialność,
– Ośrodek nie ponosi odpowiedzialności za zaginięcie bądź zniszczenie telefonu komórkowego lub innego sprzętu elektronicznego,
– małoletni nie mogą korzystać z telefonu komórkowego lub innego sprzętu elektronicznego podczas badania diagnostycznego,
– na terenie Ośrodka zakazuje się małoletnim filmowania, fotografowania oraz utrwalania dźwięku na jakikolwiek nośnik cyfrowy, nie dotyczy to wydarzeń, na rejestracje których wyrażono zgodę,
– nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą telefonu lub innych urządzeń jest możliwe jedynie za zgodą osoby nagrywanej/fotografowanej lub jej opiekuna prawnego,
– niedopuszczane jest nagrywanie lub fotografowanie sytuacji niezgodnych z powszechnie przyjętymi normami etycznymi i społecznymi.
W przypadku naruszenia przez małoletniego zasad używania telefonu komórkowego lub innego urządzenia elektronicznego na terenie Ośrodka, pracownik niezwłocznie informuje o tym fakcie rodziców/ opiekunów małoletniego i razem z nimi ustala plan dalszego postępowania.
– Ośrodek zgodnie z Polityką Ochrony Danych Osobowych obowiązującą w Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Białymstoku zapewnia małoletniemu ochronę jego wizerunku,
– wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w ustawie o prawie autorskim o prawach pokrewnych, a także na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych RODO- jako tzw. dana szczególnej kategorii przetwarzania, z uwzględnieniem zapisów art.161 ust.3 pkt 15 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
– upublicznianie wizerunku małoletniego, utrwalonego w jakiejkolwiek formie wymaga wyrażenia zgody jego opiekuna prawnego,
– zgoda taka wyrażana jest w formie pisemnej w sposób wyraźny i nie dorozumiany,
– pracownikowi Ośrodka nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku małoletniego bez pisemnej zgody jego opiekuna prawnego.
W Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Białymstoku obowiązuje Polityka Ochrony Danych Osobowych oraz jest powołany Inspektora danych osobowych. Przetwarzanie wszelkich danych osobowych małoletnich podlega przepisom wdrożonej Polityki Ochrony Danych Osobowych.
Rozdział IV
ZASADY PODEJMOWANIA INTERWENCJI W SYTUACJI PODEJRZENIA KRZYWDZENIA LUB POSIADANIA INFORMACJI O KRZYWDZENIU MALOLETNIEGO ORAZ PROCEDURY I OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA SKŁADANIE ZAWIADOMIEN O PODEJRZENIU POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA NA SZKODĘ MAŁOLETNIEGO I ZAWIADAMIANIA SĄDU OPIEKUŃCZEGO
– na posiedzeniu zespołu zostaje omówiona zauważona przez pracownika sytuacja/pozyskana informacja i wspólnie zostaje podjęta decyzja dotycząca dalszych działań, przede wszystkim czy sytuacja wymaga zgłoszenia i w jaki sposób,
– każdorazowo, w przypadku ustalenia przez zespół konieczności dokonania zgłoszenia, jest ono kierowane do właściwego organu (Prokuratura/Policja) w postaci zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa,
– każdorazowo rozważna jest także kwestia konieczności powiadomienia sądu opiekuńczego o okolicznościach uzasadniających wszczęcie z urzędu postepowania opiekuńczego,
– w przypadku podjęcia decyzji o dokonaniu zgłoszenia, pracownik zgłaszający oraz kierownik lub inna wyznaczona osoba, we współpracy z dyrektorem/zastępcą dyrektora przygotowują i kierują zgłoszenie do właściwego organu (Prokuratura/Policja) oraz odpowiednio sądu opiekuńczego, a także podają je do wiadomości właściwego organizatora rodzinnej pieczy zastępczej/dyrektora placówki, w której przebywa dziecko,
– z posiedzenia zespołu sporządza się protokół zawierający informacje o stanowisku w sprawie zgłoszenia, z ewentualnymi wyjaśnieniami i wzmiankami, np. w sytuacji stanowisk odrębnych lub decyzji o braku konieczności dokonania zgłoszenia.
Rozdział V
WDRAZANIE I AKTUALIZACJA „STANDARDOW OCHRONY DZIECI”
Ułatwienia dostępności